Lỗi backlash (độ rơ cơ khí) trong gia công cơ khí chính xác là một trong những vấn đề kỹ thuật rất hay xảy ra. Dù máy CNC của bạn có hiện đại đến đâu thì lỗi này vẫn rất dễ xảy ra. Nếu không được xử lý kịp thời, lỗi này có thể kéo theo nhiều lỗi khác và làm giảm chất lượng sản phẩm.
Lỗi backlash (độ rơ cơ khí) là gì?
Lỗi backlash trong gia công CNC còn được gọi là độ rơ cơ khí hoặc lỗi định vị trục thường xảy ra trên các hệ thống điều khiển CNC. Tình trạng này xảy ra là do khe hở hoặc độ rơ giữa các bộ phận tiếp xúc, thường là ở giữa các bánh răng trong hệ thống truyền động.
Lỗi này vô tình tạo ra một vùng chết khi đảo chiều chuyển động. Trong vùng chết này, các trục hoặc các cụm chi tiết không thể dịch chuyển cho đến khi khe hở giữa các chi tiết ăn khớp được loại bỏ hoàn toàn. Tình trạng này kéo dài sẽ làm giảm tuổi thọ của máy CNC và nhiều vấn đề khác về chất lượng gia công. Một số bộ phận thường bị rơ le bao gồm vít me bi, vít me dẫn hướng, hệ thống dây đai, bánh răng…
Nguyên nhân gây ra lỗi backlash trên máy CNC
Lỗi backlash có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau:
- Dao cụ bị mòn: Các loại dao cụ dùng trong gia công trên máy CNC sau một thời gian sử dụng có thể phát sinh hao mòn, giảm hiệu suất cắt và tăng phát sinh lỗi, nhất là ở vị trí các cạnh tiếp xúc nhiều với dao cụ.
- Tốc độ nạp liệu: Các thông số về tốc độ nạp liệu hoặc tốc độ cắt không chính xác có thể làm gián đoạn hoặc sai lệch quá trình cắt, khiến bề mặt chi tiết không đạt độ mịn như yêu cầu.
- Đặc tính vật liệu: Mỗi loại vật liệu sẽ có các đặc điểm khác nhau về độ cứng, thành phần vật liệu…, gây ra sự không đồng nhất về bề mặt hoàn thiện của sản phẩm.
- Không tối ưu đường chạy công cụ:Đường chạy dao không được tối ưu hóa có thể khiến một số vị trí chịu lực cắt quá lớn hoặc dao lệch có thể làm nghiêm trọng hơn lỗi backlash.
Các phương pháp xử lý lỗi backlash trong gia công CNC
Để xử lý lỗi backlash khi gia công CNC, bạn có thể áp dụng một số phương pháp sau đây do Taikan Việt Nam tổng hợp:
1. Sử dụng dụng cụ cắt 3 điểm
Tuỳ trường hợp có thể chọn sử dụng cụ cụ cắt thủ công hoặc cắt tự động. Bao gồm các thao tác như giũa xoay, bàn chải mài mòn, bẻ cạnh… Nhờ nó mà các cạnh không được bằng phẳng, viền thô của chi tiết được khôi phục độ chính xác và hoàn thiện phù hợp.
2. Thiết lập gia công rung phù hợp
Hãy đặt lại các chi tiết gia công vào buồng rung với từng loại vật liệu mài mòn phù hợp. Lúc này, hệ thống đánh bóng sẽ giúp loại bỏ các viền thô, nhám và tạo ra chi tiết sáng bóng theo yêu cầu.
3. Tẩy ba via bằng hóa chất
Phương pháp này sử dụng dung dịch hóa chất chọn lọc để hòa tan phần ba via mà không ảnh hưởng đến vật liệu nền. Đây là giải pháp đặc biệt hiệu quả với các chi tiết có hình dạng phức tạp hoặc vùng khó tiếp cận, nơi các phương pháp cơ học khó thực hiện.
4. Tẩy ba via bằng nhiệt
Phương pháp này được thực hiện dựa trên nguyên lý nổ có kiểm soát trong buồng kín để làm bật các ba via. Sự giãn nở nhanh của khí sau khi đánh lửa sẽ loại bỏ ba via mà không gây hư hỏng đến bề mặt chi tiết.
5. Loại bỏ ba via bằng laser
Công nghệ laser mang lại giải pháp chính xác và không tiếp xúc để loại bỏ ba via. Bằng cách hội tụ chùm tia laser vào mép cắt, nhiệt lượng sinh ra sẽ làm ba via bốc hơi hoặc nóng chảy, để lại cạnh sắc nét và sạch sẽ.
XEM NGAY: Lỗi kẹt dao máy phay CNC: Nguyên nhân và cách khắc phục
5 lưu ý giúp giảm thiểu lỗi backlash
Để tối ưu quy trình sản xuất và tránh các hỏng hóc liên quan đến lỗi backlash, người vận hành máy CNC có thể thực hiện các mẹo sau đây:
Kiểm tra và bảo dưỡng
Đây là thao tác cực kỳ quan trọng trong gia công CNC nhằm kiểm tra và bảo dưỡng kịp thời các dấu hiệu hao mòn và thay thế trước khi hiệu suất gia công giảm sút. Ưu tiên sử dụng các loại vật liệu và lớp phủ dụng cụ chất lượng cao nhằm giảm nguy cơ lỗi va đập và kéo dài tuổi thọ dao cụ.
Kiểm tra các thông số gia công CNC
Để nâng cao hiệu quả gia công đồng thời giản thiểu các khả năng phát sinh lỗi ở khe hở, hãy tinh chỉnh các thông số cắt như tốc độ cắt, tốc độ chạy dao và độ tiến dao dựa trên đặc tính của từng loại vật liệu. Khuyến nghị các đơn vị gia công nên sử dụng phần mềm CAM để thực hiện mô phỏng và tối ưu hoá đường chạy dao trước.
Dùng chất làm mát và chất bôi trơn phù hợp
Đây là tiêu chí rất quan trọng, giúp tối ưu quá trình tản nhiệt và giảm ma sát khi gia công, đồng thời cải thiện khả năng thoát phoi, nâng cao chất lượng bề mặt cũng như giảm những rủi ro về lỗi gia công.
Kiểm tra chất lượng sản phẩm kỹ lưỡng
Việc thực hiện các biện pháp kiểm tra và kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt trong suốt quá trình sản xuất, bao gồm kiểm tra sau gia công bằng thiết bị đo chính xác, đảm bảo các bộ phận đáp ứng dung sai quy định và tiêu chuẩn hoàn thiện bề mặt.
Lỗi backlash kéo dài sẽ gây ra rất nhiều hậu quả về gia công CNC, giảm chất lượng sản phẩm và làm giảm tuổi thọ máy CNC. Do đó, cần thực hiện các biện pháp kiểm tra kỹ lưỡng và kịp thời sửa chữa, thay thế để tránh làm gián đoạn sản xuất. Nếu cần hỗ trợ các vấn đề về kỹ thuật hoặc tư vấn máy CNC, hãy liên hệ ngay cho Taikan Việt Nam.
- Trụ Sở Chính: 451 Lý Thường Kiệt, Phường Tân Hoà, TP. HCM
- Chi nhánh TLT – Hồ Chí Minh: 197 Võ Văn Bích, Xã Phú Hòa Đông, TP. HCM
- Chi Nhánh TLT – Hà Nội: Km6 Võ Văn Kiệt, Xã Phúc Thịnh, Thủ đô Hà Nội
- Chi nhánh TLT – Bắc Ninh: Đ. Lê Thái Tổ, Phường Võ Cường, Tỉnh Bắc Ninh (Kế bên Honda, đối diện Toyota)
- Hotline: 1900.98.99.06
