Phương pháp giữ phôi CNC được rất nhiều đơn vị sản xuất quan tâm với mong muốn phôi được cố định chắc chắn để phục vụ nhu cầu gia công chính xác. Cùng Taikan Việt Nam tìm hiểu tất cả những phương pháp giúp gá kẹp giữ phôi chắc chắn, từ đó đưa ra sự lựa chọn phù hợp.
Phương pháp giữ phôi CNC là gì?
Phương pháp giữ phôi CNC (có tên tiếng Anh là Workholding) đề cập đến việc cố định chặt phôi trong quá trình gia công. Một số dụng cụ được sử dụng để làm nhiệm vụ này thường là ê tô, đồ gá với khả năng kẹp giữ chặt phôi và đảm bảo cố định chắc chắn, không rung lắc trong quá trình gia công.
Việc áp dụng phương pháp giữ phôi CNC không chỉ dừng lại ở việc kẹp chặt, mà nó còn tạo điều kiện để dao cụ tạo ra từng đường cắt chính xác và ổn định, đảm bảo dung sai trong mức cho phép.
Tại sao giữ phôi CNC lại quan trọng trong gia công CNC?
Giữ phôi hiệu quả khi gia công CNC giúp đảm bảo chất lượng sản phẩm và hiệu suất gia công. Ngược lại, nếu phôi không được gá kẹp chắc chắn sẽ gây ra rất nhiều ảnh hưởng, chẳng hạn như:
- Phôi dịch chuyển khỏi vị trí ban đầu, khiến việc gia công không chính xác, không đảm bảo chất lượng bề mặt.
- Tăng nguy cơ gãy dao, văng phôi ra ngoài gây nguy hiểm cho người vận hành.
- Phát sinh hư hỏng nặng trên máy CNC, làm gián đoạn sản xuất và tăng chi phí sửa chữa.
Ngoài ra, người vận hành cần áp dụng phương pháp giữ phôi CNC đúng quy trình từng bước.
- Bước 1: Chọn phương pháp giữ phôi CNC phù hợp với hình dạng phôi, tính chất vật liệu, yêu cầu độ chính xác của chi tiết và các thông số liên quan. Trong đó, nên sử dụng ê tô để giữ các phôi có hình chữ nhật, kẹp chuyên dụng cho các chi tiết có hình dạng đặc biệt hoặc đồ gá cho các chi tiết hình học phức tạp.
- Bước 2: Đặt phôi vào thiết bị giữ phôi đã chọn, tiến hành căn chỉnh thật cẩn thận để đảm bảo độ chính xác với hệ toạ độ của máy.
- Bước 3: Siết phôi với lực kẹp vừa phải để dừng chuyển động trong khi cắt. Lưu ý không nên dùng lực quá mạnh để tránh làm cong hoặc hư hỏng chi tiết.
- Bước 4: Kiểm tra lại lần nữa để đảm bảo phôi được cố định chắc chắn và đúng vị trí. Có thể sử dụng thiết bị đo kiểm chuyên dụng như đồng hồ đo để xác nhận lại thông số căn chỉnh đã chuẩn hay chưa trước khi khởi động máy CNC.
05 phương pháp giữ phôi CNC thông dụng nhất hiện nay
Có rất nhiều phương pháp giữ phôi CNC, tuỳ theo nhu cầu sử dụng và các tiêu chí liên quan đến kích thước, hình dạng, tính chất vật liệu… để đưa ra sự lựa chọn phù hợp. Dưới đây là 5 phương pháp được sử dụng phổ biến nhất trong gia công CNC.
Ê tô kẹp
Ê tô là một trong những phương pháp giữ phôi CNC được ứng dụng phổ biến nhất, lý tưởng cho các nhu cầu cố định chi tiết chữ nhật có cạnh song song. Ê tô sẽ được kẹp trực tiếp cố định vào bàn máy CNC, nhằm đảm bảo tính ổn định và chính xác. Ngoài ra, để đảm bảo hiệu suất gia công, người vận hành cần thực hiện căn chỉnh chính xác vị trí, siết lực vừa đủ, lắp đặt phôi cân bằng, tránh tình trạng cong vênh hoặc lung lỏng lẻo trong quá trình gia công.
- Ưu điểm: Ê tô cho phép gia công cắt ở tốc độ cao, dễ định vị phôi cố định và chính xác khi gia công các chi tiết lặp lại.
- Nhược điểm: Đối với các chi tiết đòi hỏi biên dạng chuẩn chỉnh, chính xác với các bề mặt song song, cần phải sử dụng hàm kẹp tuỳ chỉnh để đảm bảo độ chính xác.
Hệ thống kẹp và khe chữ T
Hệ thống kẹp và khe chữ T được đánh giá là giải pháp linh hoạt dùng để cố định chắc chắn các chi tiết lớn có hình dạng phức tạp khi đã gia công trên bàn làm việc. Phương pháp giữ phôi CNC này rất thích hợp ứng dụng trong nhiều mục đích sử dụng như chế tạo khuôn mẫu, gia công hàng loạt các chi tiết nhỏ, gia công cơ khí chính xác…
Một số cách giữ phôi hiệu quả như:
- Kẹp ngón chân hoặc kẹp bậc thang: Phương pháp giữ phôi CNC kẹp mũi và kẹp bậc có thiết kế tối ưu về cấu tạo, cho phép kẹp chặt vào mặt bên của phôi vào bàn làm việc, đảm bảo gia công chính xác.
- Kẹp mô-đun: Kẹp mô-đun sử dụng các bộ phận có thể hoán đổi để nhanh chóng chế tạo đồ gá tùy chỉnh với tính linh hoạt cao, dễ sử dụng và rút ngắn thời gian lắp đặt.
- Hệ thống Pallet: Hệ thống pallet là phương pháp sử dụng các tấm gá chuyên dụng, có thể lắp đặt chi tiết nhiều chi tiết trên nhiều pallet khác nhau để tăng tốc độ sản xuất, đáp ứng khả năng vận hành liên tục của máy CNC.
- Bàn hút chân không: Thiết kế bàn chân không kết hợp với mâm cặp với khả năng sử dụng lực hút chân không để giữ cố định các chi tiết phẳng trên bề mặt bàn làm việc. Nhờ thiết kế tối ưu này cho phép hệ thống dao cụ dễ dàng tiếp cận phôi trong quá trình gia công. Đây là sự lựa chọn phù hợp khi gia công các loại vật liệu mỏng, dễ vỡ, mềm dẻo nhờ khả năng chống biến dạng hiệu quả.
Bàn T-Slot
Bàn rãnh chữ T cũng là một trong những phương pháp giữ phôi CNC được áp dụng cho nhiều máy CNC. Phương pháp này nổi tiếng với tính linh hoạt cao nhờ được trang bị các khe cắm phù hợp với nhiều loại kẹp và đồ gá như kẹp bậc, kẹp chân hoặc giá đỡ tùy chỉnh, cho phép điều chỉnh vô hạn để phù hợp với nhiều kích thước và hình dạng chi tiết khác nhau.
Để phát huy tối đa hiệu quả gia công, khi lắp đặt cần phải giữ cho khe chữ T không bị sứt mẻ, lắp đặt đúng vị trí. Đối với các nhu cầu gia công chi tiết có biên dạng phức tạp, cần phải điều chỉnh kẹp cho phù hợp với từng nhu cầu gia công bằng cách định vị chính xác các kẹp với các góc phù hợp. .
Phương pháp Jigs & đồ gá
Jigs & đồ gá là phương pháp gá kẹp CNC được thiết kế để phù hợp gia công các chi tiết hình học phức tạp mà những phương pháp thông thường khó có thể thực hiện được. Được thực hiện bằng cố định nhiều phôi cùng lúc, giúp đơn giản hóa quy trình gia công và tăng năng suất đáng kể. Gia công chế tạo chính xác với phương pháp giữ phôi CNC cần chú ý đến các yếu tố như lực cắt, độ cứng vật liệu… giúp kẹp nhanh, dễ vận hành và đơn giản hoá quy trình gia công.
Các phương pháp giữ phôi CNC khác
- Bu lông: Bu lông là một phương pháp rất ổn định để giữ phôi, sau đó bạn có thể cắt rất mạnh. Các hình dạng phức tạp sẽ không còn là vấn đề khi giữ. Tuy nhiên, Sử dụng bu lông đòi hỏi thêm vật liệu để làm khung. Vật liệu bị lãng phí có thể rất nghiêm trọng khi gia công các chi tiết khối lượng lớn và thời gian gia công cũng rất lâu. Khi cắt các chi tiết ra khỏi khung, các vết bản lề có thể gây ra vấn đề.
- Dán keo: Có thể dán nhiều miếng lên bàn cùng một lúc, giúp giảm bớt công sức cho người vận hành. Đây là phương pháp hiệu quả để tạo ra các nguyên mẫu bằng nhựa hoặc nhôm. Tuy nhiên, nhược điểm của nó là khả năng phôi gia công sẽ bị bong ra. Ngoài ra, có thể làm hỏng các bộ phận khi tháo chúng ra.
- Giữ phôi từ tính: Kẹp giữ chân không sử dụng nguyên lý áp suất khí quyển để giữ chặt chi tiết trong quá trình gia công. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả để cố định các vật liệu phẳng hoặc mỏng dễ bị biến dạng khi kẹp.
ĐỪNG BỎ QUA: TOP 10+ máy phay CNC BT30 Taikan chất lượng, giá tốt
Các tiêu chí chọn lựa phương pháp giữ phôi CNC
Do có rất nhiều phương pháp giữ phôi CNC khác nhau nên để dễ dàng chọn lựa phương pháp phù hợp, người vận hành có thể dựa vào các tiêu chí sau đây:
Tính chất của phôi
Đầu tiên, hãy xem xét và cân nhắc về hình dạng, kích thước, tính chất vật liệu của phôi… Đối với các chi tiết có hình dạng chữ nhật, có thể sử dụng dòng ê tô tiêu chuẩn. Nếu chi tiết có hình dạng phức tạp, có thể sử dụng các dòng đồ gá chuyên dụng hoặc vật liệu mỏng thì nên dùng kẹp chân không hoặc kẹp tĩnh điện để giảm thiểu nguy cơ biến dạng phôi.
Số lượng chi tiết cần gia công
Dựa vào số lượng chi tiết cần gia công để chọn lựa phương pháp giữ phôi CNC phù hợp. Chẳng hạn như đối với các hoạt động gia công sản xuất hàng loạt nên chọn gá phôi bằng pallet sẽ phù hợp hơn, còn các thiết lập mô đun và linh hoạt phù hợp với sản xuất lô nhỏ, chi tiết đơn lẻ.
Tiêu chí về độ chính xác và dung sai
Các nhu cầu gia công chi tiết đòi hỏi độ chính xác cao cần dược thiết lập chính xác, nhất là thông số độ chính xác lặp lại. Nên ưu tiên chọn lựa dòng đồ gá Jig hoặc ê tô chất lượng cao sẽ đem lại độ chính xác cao, đáp ứng các tiêu chí khắt khe về dung sai.
Năng lực gia công của máy CNC
Phải đảm bảo phương pháp giữ phôi CNC phù hợp với máy CNC của bạn, có như vậy mới đảm bảo cả phôi và thiết bị giữ phôi đều nằm trong phạm vi di chuyển trục Z của máy.
Chỉ cần nắm vững phương pháp giữ phôi CNC sẽ quyết định trực tiếp đến hiệu quả gia công và chất lượng chi tiết. Không chỉ đảm bảo hiệu suất sản xuất mà còn rút ngắn quy trình gia công, tối ưu chi phí. Nếu cần giải đáp các thắc mắc liên quan đến gá kẹp phôi hoặc các vấn đề liên quan đến gia công CNC, hãy liên hệ với Taikan Việt Nam để được hỗ trợ nhé!
- Trụ Sở Chính: 451 Lý Thường Kiệt, Phường Tân Hoà, TP. HCM
- Chi nhánh TLT – Hồ Chí Minh: 197 Võ Văn Bích, Xã Phú Hòa Đông, TP. HCM
- Chi Nhánh TLT – Hà Nội: Km6 Võ Văn Kiệt, Xã Phúc Thịnh, Thủ đô Hà Nội
- Chi nhánh TLT – Bắc Ninh: Đ. Lê Thái Tổ, Phường Võ Cường, Tỉnh Bắc Ninh (Kế bên Honda, đối diện Toyota)
- Đường dây nóng: 1900.98.99.06
