Học tiện CNC cơ bản là nhu cầu của rất nhiều người, nhất là những người mới bắt đầu học nhưng chưa biết học từ đâu. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ các thông tin cần biết về học tiện CNC, tạo nền tảng cơ bản giúp bạn giỏi hơn trong lĩnh vực này.
Những điều cần biết khi học tiện CNC cơ bản
Để có thể bắt tay vào vận hành những chiếc máy tiện CNC hiện đại, bạn cần trang bị cho bản thân đầy đủ những kiến thức cơ bản sau đây:
Tiện CNC là gì?
CNC (Computer Numerical Control) là công cụ điều khiển số bằng máy tính. Nó là một hệ thống tự động hoá quá trình điều khiển các chuyển động máy công cụ thông qua các chương trình đã được cài đặt sẵn. Nếu những dòng máy cơ đòi hỏi con người can thiệp nhiều thì máy tiện CNC hoạt động dựa trên chương trình với các lệnh được lập trình sẵn.
Tiện CNC là quá trình gia công cắt gọt kim loại bằng máy công cụ tiện CNC. Nó có khả năng gia công tạo ra các chi tiết có độ chính xác cao, chẳng hạn như chi tiết hình trụ, hình côn hoặc các bề mặt tròn khác… Đối với máy tiện, công cụ cắt sẽ nằm ngang nhằm loại bỏ vật liệu thừa phôi, giúp chi tiết thành phẩm cuối cùng đạt yêu cầu kỹ thuật.
Các thuật ngữ cơ bản thường gặp khi học tiện CNC cơ bản
Nếu muốn thành thạo trong quá trình học tiện CNC cơ bản, trước tiên bạn cần làm quen với các thuật ngữ sau đây:
- Trục X: Là trục di chuyển ngang, nằm vuông góc với trục chính
- Trục Z: là trục di chuyển dọc, nằm song song với trục chính
- Dao tiện: Là dụng cụ cắt gọt để loại bỏ vật liệu để tạo hình chi tiết theo yêu cầu. Tuỳ theo nhu cầu gia công để chọn loại dao tiện phù hợp, một số loại dao tiện phổ biến như dao tiện trong, dao tiện ngoài, dao tiện ren…
- Phôi: Là vật liệu ban đầu được gia công để tạo thành sản phẩ,
- Các thuật ngữ khác: tốc độ cắt, chiều sâu cắt, lượng chạy dao, G-code…
Cấu tạo cơ bản của máy tiện CNC
Thông thường, một chiếc máy tiện CNC cơ bản gồm các bộ phận chính sau:
- Thân máy: Là bộ phận quan trọng nhất của máy, có khả năng chịu lực chính, giúp định vị và nâng đỡ các bộ phận khác của máy.
- Ụ trục chính: Gồm ụ sau và ụ trước, có chức năng dẫn hướng đầu dao theo phương Z và thúc đẩy tốc độ cắt gọt chi tiết. Trong đó, ụ trước chứa trục chính để kẹp và làm quay phôi, ụ sau hỗ trợ phôi dài hoặc thực hiện các thao tác gia công như khoan, khoét lỗ dọc trục.
- Bàn máy: Có nhiệm vụ gá phôi vật liệu, nó có thể được di chuyển linh hoạt theo các phương X, Y.
- Ổ dao: Là nơi chứa nhiều dao tiện khác nhau, cho phép máy thực hiện nhiều thao tác gia công trong cùng một đợt mà không cần phải dừng lại để thay dao thủ công.
- Hệ thống CNC: Đây chính là bộ phận quan trọng đảm bảo máy có thể gia công tự động hiệu quả. Tại đây, chương trình gia công được nhập vào và được số hoá để thực hiện xử lý các chuyển động của máy.
XEM THÊM: Lệnh G90 tiện CNC là gì? Sự khác nhau giữa lệnh 90 và lệnh 91
Nguyên lý hoạt động của máy tiện CNC
Máy tiện hoạt động dựa trên nguyên lý gia công chung là dùng chuyển động xoay tròn của phôi, kết hợp với chuyển động chạy của dao (chuyển động ngang) để tạo ra chi tiết thành phẩm đạt yêu cầu kỹ thuật.
Cụ thể như sau:
- Đặt vật liệu lên bàn tiện
- Đặt dao cắt vào trục quay, gần sát với vật liệu cần tiện
- Thiết lập dụng cụ cắt, thường gồm bộ trục xoay và lưỡi cắt để tạo ra chi tiết tròn
- Trục xoay hoạt động để xoay vật liệu, dụng cụ cắt cũng xoay và tiếp xúc với chi tiết để cắt bỏ vật liệu dư thừa.
- Kết hợp điều chỉnh độ sâu cắt để đảm bảo dao cắt vật liệu đến mức kích thước và hình dạng đạt yêu cầu.
- Tháo vật liệu khỏi bàn tiện và kiểm tra thành phẩm.
Các dòng máy tiện CNC phổ biến
Dựa theo công dụng và thiết kế máy, máy tiện CNC trên thị trường hiện nay có các loại sau đây:
- Máy tiện đứng: Dòng máy này có thiết kế trục chính thẳng đứng, có khả năng cắt gọt những chi tiết nặng và kết cấu phức tạp, đòi hỏi độ chính xác cao.
- Máy tiện nghiêng: Đây là dòng máy tiện thường được ứng dụng phổ biến trong gia công các hình dạng có bề mặt khác nhau bằng cách xoay dao cắt ở nhiều góc độ khác nhau.
- Máy tiện nhiều dao: Ổ dao của dòng máy tiện này có khả năng gắn được nhiều dao cắt cùng lúc để thực hiện nhiều nguyên công trong cùng một đợt gia công.
- Máy tiện vạn năng: Gồm máy tiện trơn và máy tiện ren vít.
- Máy tiện chuyên dụng: Thường chỉ được ứng dụng trong một số trường hợp cần gia công các chi tiết như trục khuỷa, bánh xe lửa…
- Máy tiện chép hình: Dòng máy tiện này có khả năng gia công các chi tiết phức tạp, đòi hỏi độ chính xác cao.
- Máy tiện revolver: Thường dùng để gia công hoạt loạt các chi tiết cần nhiều nguyên công khác nhau trên cùng một sản phẩm. Thiết kế thường là trục chính nằm đứng hoặc ngang.
Học tiện CNC cơ bản mất bao lâu?
Học tiện CNC mất bao lâu là câu hỏi được rất nhiều người quan tâm. Tuy nhiên, trên thực tế rất khó ước lượng thời gian học tiện CNC cơ bản mất bao lâu để thành thạo. Bởi vì thời gian học của mỗi người là khác nhau và phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:
- Trình độ nền tảng: Những người đã có kiến thức cơ bản về học tiện CNC cơ bản thường sẽ học nhanh hơn với những người mới bắt đầu. Đây là lợi thế lớn giúp rút ngắn thời gian học.
- Phương pháp học tập: Có những người tự học thông qua sách vở, những cũng có người tự học trực tuyến thông qua các bài giảng online hoặc học ở các trung tâm có người hướng dẫn trực tiếp.
- Năng lực: Tuỳ theo năng lực của từng người mà tốc độ học thành thạo sẽ khác nhau. Yếu tố này còn phụ thuộc nhiều vào khả năng tập trung cũng như năng lực thực hành của từng người.
Tóm lại, đối với một người mới bắt đầu tiếp xúc với học tiện CNC cơ bản, cần phải nắm vững các kiến thức lý thuyết trước, sau đó kết hợp với các thao tác vận hành máy cơ bản. Giai đoạn này có thể mất vài tuần cho đến vài tháng hoặc lâu hơn nếu muốn thành thạo quy trình gia công tiện cơ bản. Còn nếu muốn trở thành một kỹ thuật viên tiện CNC giỏi, nhiều kinh nghiệm cần phải mất vài năm trau dồi và thực chiến dày dặn.
ĐỪNG BỎ QUA: Địa chỉ bán máy CNC chất lượng, đa dạng chủng loại
Gợi ý lộ trình học tiện CNC cơ bản cho người mới bắt đầu
Để dễ dàng tiếp cận với các kiến thức tiện CNC, bạn có thể bắt đầu từ các bước cơ bản sau:
- Bước 1: Nghiên cứu lý thuyết cơ bản
- Bước 2: Tập làm quen với phần mềm CAD/CAM cơ bản. Đây là bước học cách vẽ các chi tiết đơn giản cũng như thiết kế chương trình gia công (G-code) trên phần mềm mô phỏng.
- Bước 3: Thực hành trên phần mềm mô phỏng sau khi đã nắm rõ quá trình gia công cũng như làm quen với các lệnh G-code.
- Bước 4: Học cách chọn dao tiện phù hợp và nắm vững các bước thiết lập thông số cắt sao cho tối ưu, hiệu quả nhất.
- Bước 5: Thực hành trực tiếp trên máy tiện CNC với sự hướng dẫn và giám sát của người có kinh nghiệm.
- Bước 6: Liên tục thực hành, học hỏi và trau dồi kinh nghiệm để am hiểu hơn về tiện CNC.
Cần lưu ý những gì khi học tiện CNC cơ bản?
Để quá trình học tiện CNC cơ bản diễn ra thuận lợi và hiệu quả, hãy ghi nhớ những lưu ý quan trọng sau:
- Nắm vững nền tảng lý thuyết
Đây là những kiến thức rất quan trọng giúp bạn hiểu về tiện CNC, chẳng hạn như cấu tạo, nguyên lý hoạt động, các thuật ngữ chuyên ngành… Điều này sẽ giúp bạn thuận lợi hơn khi trực tiếp thực hành và tránh được những sai sót ngoài ý muốn.
- Thường xuyên thực hành
Hãy dành nhiều thời gian để thực hành trực tiếp trên máy tiện CNC hoặc các phần mềm mô phỏng thường xuyên. Ban đầu, hãy thực hành các bài tâp đơn giản và tăng dần độ khó, khắc phục lỗi sai và rút kinh nghiệm cho những lần thực hành sau.
- Học từ những người có kinh nghiệm
Nếu xung quanh có những người am hiểu về quy trình tiện CNC, hãy tận dụng cơ hội để học hỏi từ họ. Điều này sẽ giúp bạn giỏi lên nhanh chóng.
Học tiện CNC cơ bản là một hành trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và tập trung. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng về kiến thức, sự chăm chỉ thực hành và tinh thần học hỏi không ngừng, chắc chắn bạn sẽ sớm thành thạo được kỹ năng này và mở ra những cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn trong ngành gia công cơ khí chính xác.
NHÀ PHÂN PHỐI ĐỘC QUYỀN MÁY CNC TAIKAN TẠI VIỆT NAM
- Trụ Sở Chính – Hồ Chí Minh:
451 Lý Thường Kiệt, Phường 9, Quận Tân Bình, TP.HCM (Số mới 373/1/133 Lý Thường Kiệt, Phường 9, Quận Tân Bình, TP. HCM) - Chi nhánh TLT – Hồ Chí Minh:
197 Võ Văn Bích, X. Tân Thạnh Đông, H. Củ Chi, TP. HCM - Chi Nhánh TLT – Hà Nội:
Km 6 Võ Văn Kiệt, Thôn Đoài, X.Nam Hồng, H. Đông Anh, Thủ đô Hà Nội - Chi nhánh TLT – Bắc Ninh:
Đ. Lê Thái Tổ, P. Võ Cường, TP. Bắc Ninh ( Kế bên Honda, đối diện Toyota ) - Hotline: 1900.98.99.06
